Zapomniany Kościół i Cmentarz w Odolanowie – Historia Pamięci o Zniszczonej Nekropolii
1 listopada, w Dzień Wszystkich Świętych, mieszkańcy Odolanowa odwiedzą groby swoich bliskich na dwóch cmentarzach parafialnych. Niewielu jednak wie, że kiedyś w Odolanowie istniał jeszcze jeden kościół z przylegającą nekropolią, której historia sięga XVII wieku.
W roku 1684 z inicjatywy ks. Wojciecha Sosińskiego, proboszcza parafii św. Marcina w Odolanowie, na Przedmieściu Zamkowym wybudowano drewniany kościół. Jego symbolem stał się św. Krzyż. Wokół kościoła powstał cmentarz, który przez kolejne wieki pełnił funkcję miejsca pochówku mieszkańców.
Rozbiórka świątyni i zniszczenie nekropolii
Pod koniec XVIII wieku konstrukcja kościoła zaczęła się znacznie pogarszać. W końcu ks. Andrzej Gomoliński podjął decyzję o jego rozbiórce z powodu złego stanu technicznego. Mimo rozbiórki, cmentarz wciąż był wykorzystywany, pełniąc swoją funkcję aż do 1936 roku.
W czasie II wojny światowej nekropolia została doszczętnie zniszczona przez niemieckie wojska. Nagrobne płyty były wykorzystywane do utwardzania dróg, a miejsce dawnego kościoła pozostawało w ruinie. Mimo zniszczeń odolanowianie zadbali o zachowanie pamięci o tym miejscu.
Krzyż i Rzeźby Brylińskiego - Symbole Pamięci
Mieszkańcy Odolanowa postanowili upamiętnić dawny kościół. W 1846 roku w miejscu dawnej świątyni postawiono drewniany krzyż o wysokości ponad 7 metrów. Z czasem ozdobiono go rzeźbami autorstwa lokalnego artysty, Pawła Brylińskiego. Fundatorami tego upamiętnienia byli Jan i Marianna Szczególscy. Po II wojnie światowej udało się przywrócić krzyż na swoje miejsce i gruntownie go odrestaurować dzięki zaangażowaniu proboszcza Bolesława Bałoniaka
Niestety, drewniany krucyfiks z biegiem lat uległ ponownemu zniszczeniu. Pod koniec XX wieku ks. prałat Kazimierz Nadstazik podjął więc decyzję o zdjęciu unikatowych figur Brylińskiego i umieszczeniu ich w kościele farnym przy rynku, gdzie do dziś przypominają o dawnej świątyni i nekropolii.
Powrót Krzyża i Nowe Upamiętnienie
Wiosną 2017 roku, powstał pomysł odnowienia zniszczonego przez warunki atmosferyczne krzyża. Z inicjatywą wyszły rady osiedlowe i sołectwo Kaczory oraz proboszcz Dariusz Smolnik. Odrestaurowany krzyż stojący przy skrzyżowaniu ulic Krotoszyńskiej i Raszkowskiej przypomina o dawnej świątyni i cmentarzu. Stał się ważnym elementem lokalnej tożsamości i dziejów Odolanowa.
- autor: Biuro Promocji Gminy i Miasta Odolanów, data: 2024-10-29
